مهریه مبلغی است که در زمان ازدواج با توافق میان زوجین تعیین می‌شود و مرد متعهد می‌گردد که پس از جاری شدن عقد این مبلغ را به زن بپردازد. مهریه حق مسلم و قطعی زن است و او به محض اجرای خطبه عقد و بدون طلاق میتواند آن را از مرد مطالبه کند. البته مهریه به دو شکل قابل تصور است؛ اگر مهریه عندالمطالبه باشد، زن هر زمان بخواهد میتواند آن را طلب کند. اما اگر مهریه عندالاستطاعه باشد، زن تنها با معرفی اموال مرد و در صورت استطاعت او میتواند مهریه را دریافت نماید. در ادامه همراه ما باشید تا شرایط گرفتن مهریه بدون طلاق را بررسی کنیم.
مراحل گرفتن مهریه بدون طلاق
دریافت مهریه هیچ ارتباطی به طلاق ندارد و زن به راحتی بعد از اجرای عقد میتواند هر زمان که خواست، مهریه را مطالبه کند.
در گذشته برای دریافت مهریه زوجه یا وکیل وی باید به دادگاه رجوع و یک دادخواست مبنی بر مطالبه مهریه تقدیم می‌کردند. زوجه باید لیست اموال مرد و حساب‌های مالی او را به دادگاه معرفی می‌کرد تا بعد از اینکه کارشناس همه را ارزیابی کرد، همه یا بخشی از این اموال برای پرداخت مهریه زوجه، توقیف می‌شد. این پروسه سخت بود و هزینه هنگفتی برای دادرسی باید پرداخت می‌شد.
در حال حاضر زن برای دریافت مهریه از دو طریق میتواند اقدام کند:
۱- رجوع به دادگاه خانواده
۲- رجوع به دفترخانه‌ای که ازدواج در آن ثبت شده است.
بنابراین دریافت مهریه از طریق اجرای ثبت نیز امکانپذیر است. به این صورت که زن میتواند با مدارکی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم به دفتری که ازدواج در آن ثبت شده رجوع کند تا اقدامات لازم را برای دریافت مهریه انجام دهد.
در دفتر اسناد متصدی باید هویت خانم را احراز کند و بعد درخواست به اجرا گذاشتن مهریه و مدارک را به اجرای ثبت اسناد ارسال نماید. در ادامه اگر مرد مهریه را نپردازد، اموال وی توقیف شده یا مهریه قسط‌بندی می‌شود.
برای دریافت مهریه از طریق دادگاه نیز زوجه یا وکیل وی باید به دفتر خدمات الکترونیکی قضایی رجوع کند و دادخواست را در آنجا ثبت نماید. در این مرحله باید هزینه دادرسی و هزینه ثبت دادخواست پراخت شود. در نهایت درخواست زن به دادگاه خانواده ارسال می‌شود و پرونده وی به جریان می‌افتد. زن در این روش میتواند حکم جلب مرد را در صورت امتناع مرد از دادگاه درخواست کند.
بیشتر بخوانید: وکیل طلاق توافقی چگونه در وقت و هزینه شما صرفه جویی می کند؟
مدارک مورد نیاز برای گرفتن مهریه بدون طلاق
زوجه برای دریافت مهریه باید مدارکی را ارائه کند. این مدارک شامل شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج است و اگر وکیل زوجه اقدام کند، باید در کنار مدارک مذکور وکالت‌نامه نیز ارائه نماید.
شرایط دریافت انواع مهریه بدون طلاق
همان‌طور که پیش از این گفته شد مهریه به دو نوع عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم می‌شود.
در مهریه عندالمطالبه زوجه به محض اجرای صیغه عقد میتواند مهریه را مطالبه کند. در این حالت اگر مرد اموالی داشته باشد، این اموال به عنوان مهریه توقیف می‌شود اما اگر مالی وجود نداشته باشد، مهریه با توجه به درآمد زوج و شغل او قسط بندی می‌شود.
در مهریه عندالاستطاعه زوجه نمی‌تواند هر زمان که اراده کرد، مهریه را دریافت کند. بنابراین صرفا زمانی که مرد استطاعت پرداخت داشته باشد، زن میتواند مهریه را درخواست کند.
البته عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن مهریه تاثیری در امکان دریافت آن بدون طلاق ندارد.
به عبارت دیگر فرقی ندارد که مهریه کدام یک از این دو نوع باشد، در هر صورت بدون طلاق زوجه میتواند مهریه خود را مطالبه کند.
گرفتن مهریه بدون طلاق چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان لازم برای دریافت مهریه بدون طلاق به موضوعات مختلفی بستگی دارد. به طور کلی دریافت مهریه به سادگی آنچه که مردم تصور می‌کنند نیست. در حقیقت همه چیز به میزان مهریه و میزان اموال و درآمد مرد بستگی دارد.
برای مثال اگر یک مردی صرفا یک خانه داشته باشد که در آن ساکن باشد، زن نمی‌تواند این خانه را به عنوان مهریه دریافت کند زیرا جز مستثنیات دین و غیرقابل توقیف است. حتی ممکن است مرد ادعای اعسار کند و به همین دلیل خانم باید زمان بیشتری را در این پروسه طی کند تا بتواند مالی معرفی کند یا تمکن مرد را ثابت کند.
اگر زوجه شرح اموال مرد را داشته باشد و حساب‌های بانکی و اموال زوج را معرفی کند فرآیند تسریع می‌شود اما اگر اطلاعی از اموال دقیق مرد نداشته باشد، باید جداگانه برای استعلام اموال آقا با اجازه دادگاه، دادخواست دهد.
همچنین در بعضی موارد ممکن است مرد برای فرار از دین اموال خود را به دیگران انتقال داده باشد که این موضوع نیز پروسه دریافت مهریه را طولانی می‌کند و زن باید دادخواست فرار از دین به دادگاه تقدیم کند.
بنابراین همه این موارد ممکن است در مدت زمان دریافت مهریه تاثیر بگذارد و آن را طولانی‌تر کند. در نتیجه نمی‌توانیم یک زمان دقیق برای این موضوع تعیین کنیم. البته این نکته لازم به ذکر است که دریافت مشورت از یک وکیل خبره میتواند روند مطالبه مهریه را تسریع کند.
به طور کلی موارد زیر میتواند روی مدت زمان دریافت مهریه تاثیرگذار باشد:
- آیا شوهر، مالی برای توقیف دارد؟
- آیا اموال شوهر جز مستثنیات دین است؟
- رای دادگاه برای پرداخت مهریه به صورت غیابی است یا حضوری؟
- زن درخواست مطالبه مهریه را در دادگاه خانواده ثبت کرده یا در دفترخانه‌ای که در آن عقد کرده است؟
- اموال زوج در محل دادگاه است یا در شهر دیگری قرار دارد؟
- مرد دادخواست اعسار داده یا خیر؟
- مرد اموال خود را به دوستان یا اقوام منتقل کرده است یا خیر؟
- و غیره...
بیشتر بخوانید: شرایط گرفتن مهریه بعد از طلاق چگونه است؟
قرار تامین خواسته برای دریافت مهریه
زوجه برای جلوگیری از تضییع حقوق خود میتواند مال مرد را از طریق دادگاه توقیف کند. در این حالت از نقل و انتقال احتمالی اموال شوهر جلوگیری می‌شود. برای توقیف و صدور قرار تامین خواسته زن میتواند به دادگاه قبل از ابلاغ به شوهر، دادخواست بدهد. بعد از دادخواست تامین خواسته باید ظرف ده روز دادخواست مطالبه مهریه داده شود؛ در غیر اینصورت مال توقیف شده بعد از گذشت این زمان به درخواست مرد آزاد می‌شود.
شرایط دریافت مهریه در ازدواج موقت
اگر عقد زوجین عقد موقت باشد، باز هم با همان شرایط عقد دائم زوجه میتواند مهریه خود را بعد از جاری شدن عقد مطالبه کند. بنابراین در عقد موقت نیز امکان پیگیری مهریه از طریق دادگاه خانواده، توقیف اموال و صدور حکم جلب یا قرار تامین خواسته وجود دارد.
البته بهتر است زوجه حتما در این فرآیند از یک وکیل باتجربه در حوزه طلاق و مهریه کمک بگیرد تا روند احقاق حق تسهیل و تسریع شود.
بخشیدن مهریه در ازای دریافت حق طلاق
یک مساله‌ای که در سال‌های اخیر بسیار رایج شده است، بخشش مهریه در ازای دریافت حقوق برابر و حقوق ضمن عقد مانند حق طلاق، حق حضانت و غیره است.
به عبارت دیگر خانم در ازای دریافت وکالت در طلاق از سوی مرد یا در ازای دریافت حق حضانت فرزندان، تمام یا بخشی از مهریه خود را می‌بخشد. این موضوع معمولا از سوی وکلا توصیه نمی‌شود و خانم‌ها بهتر است علاوه بر دریافت حقوق و شروط ضمن عقد، یک مبلغ معقول نیز به عنوان مهریه تعیین کنند.
علت تاکید بر وجود مهریه این است که در قانون خلاءهای بسیاری وجود دارد که ممکن است بعد از ازدواج زن را دچار مشکلات فراوان کند. برای مثال در صورت فوت مرد اگر وارثی وجود نداشته باشد صرفا یک چهارم اموال به زوجه می‌رسد و مابقی متعلق به حکومت است. در این حالت تنها راه نجات زن برای دریافت اموال مرد، استفاده از مهریه است.
بنابراین توصیه می‌شود زوجین با توافق هم حقوق برابر را ایجاد کنند و در عین حال برای پر کردن خلاءهای قانونی یک مقدار معقول مهریه نیز تعیین کنند.
دریافت مهریه بدون طلاق در صورت وجود ضامن در عقدنامه
گاهی در برخی موارد ممکن است در قسمت مهریه یک ضامن دریافت مهریه را ضمانت کند.
برای مثال در عقدنامه پدرشوهر ضمانت کند که مهریه را در صورت عدم پرداخت پسر، بپردازد.علاوه بر این ضمانت پرداخت مهریه ممکن است تضامنی به عهده چند نفر باشد. یعنی زوجه بتواند به هر یک از این افراد رجوع کند. بنابراین در این صورت زوجه میتواند دادخواست دریافت مهریه را به طرفیت پدر شوهر خود اقامه کند و اگر وی دارای اموال باشد باید مهریه را بپردازد. اما اگر صرفا پرداخت مهریه را ضمانت کند و ضمانت تضامنی نباشد، زوجه در صورتی میتواند به پدرشوهر رجوع کند که زوج مهریه را نپردازد.
دریافت مهریه وجه نقد بدون طلاق
مهریه باید معین، مشخص و معلوم بوده و مالیت داشته باشد. بنابراین ممکن است شخصی به جای سکه، وجه نقد را به عنوان مهریه تعیین کند.
به طور کلی مهریه هرچیزی که باشد، ارزش آن به نرخ روز محاسبه می‌شود. پس زوجه میتواند مهریه وجه نقد را بدون طلاق به نرخ روز مطالبه نماید. البته لازم به ذکر است که اگر زوج فوت کند مهریه صرفا تا زمان فوت شوهر به نرخ روزمحاسبه می‌گردد. مطالبه مهریه وجه نقد مشابه سایر اشکال مهریه، هم از طریق دادگاه و هم از طریق اداره اجرای ثبت امکانپذیر است.
نقش وکیل در گرفتن مهریه بدون طلاق
در بسیاری از موارد حقوق افراد صرفا به دلیل عدم آگاهی آن‌ها نسبت به قوانین، تضییع می‌شود و در نتیجه خسارت‌های مادی و معنوی جبران‌ناپذیری به آن‌ها وارد می‌شود. حضور یک وکیل مهریه در فرآیند دریافت مهریه میتواند از بروز مشکلات این چنینی جلوگیری کند. در حقیقت دریافت مهریه به سادگی آنچه که تصور می‌شود نیست و خانم‌ها باید زمان، هزینه و انرژی بسیاری را صرف کنند تا بتوانند به حق و حقوق خود برسند. در نتیجه بهتر است حتما در همان ابتدا و قبل از هر اقدامی یک وکیل مجرب موسسه صلح میزان مشورت کنید و از او برای پیگیری پرونده مهریه کمک بگیرید.
شرایط گرفتن مهریه بدون طلاق چیست؟
گرفتن مهریه ربطی به طلاق ندارد و زن هر زمان بخواهد میتواند مهریه خود را طلب کند. اما زمانی این درخواست صحت دارد که مهریه عندالمطالبه باشد. و در صورتیکه مهریه عندالاستطاعه باشد، در صورت استطاعت مرد میتواند مهریه را دریافت کند.
مراحل گرفتن مهریه بدون طلاق چیست؟
زن برای دریافت مهریه میتواند به 2 طریق اقدام کند. یک رجوع به دادگاه خانواده و یا رجوع به دفترخانه ای که ازدواج در آن ثبت شده است.
