هر فردی تا زمانی که زنده است می‌تواند در اموال خود به هر نحوی که مایل بود دخل و تصرف کند. با این حال در خصوص ارث و تعیین وضعیت اموال برای ورثه محدودیت‌هایی از سوی مقنن تعیین شده است. شاید بپرسید آیا محرومیت از ارث امکان دارد؟ چگونه می‌توان فرزند را از ارث محروم کرد و آیا می‌توان وراث را از ارث محروم کرد؟ برای پاسخ به این سوالات و بررسی شرایط ندادن ارث به یکی از فرزندان، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
آيا پدر می‌تواند فرزند را از ارث محروم کند؟
به موجب ماده ۸۳۷ قانون مدنی، اگر فردی با وصیت، یک یا چند نفر از ورثه را از ارث محروم نماید، وصیت او غیرنافذ خواهد بود.
به طور کلی متوفی می‌تواند برای یک سوم از اموال خود وصیت کند و اگر وصیت او مربوط به بیش از یک سوم باشد، تنها در صورتی قابل اجرا خواهد بود که توسط سایر وراث مورد قبول واقع شود. بنابراین، هیچ فردی نمی‌تواند به موجب وصیت ورثه خود را به طور کامل از ارث محروم کند.
بیشتر بخوانید: بهترین وکیل تهران کیست و چه ویژگی دارد؟
به موجب قانون چه کسانی از ارث محروم می‌شوند؟
در برخی موارد، محرومیت از ارث به موجب قانون محقق می‌شود. بر همین اساس در موارد زیر ورثه از ارث محروم خواهند شد:
- در صورتیکه وارث عمدا مورث را به قتل برساند به موجب ماده ۸۸۰ قانون مدنی از ارث محروم می‌شود.
- مسلمان از کافر ارث می‌برد اما اگر متوفی مسلمان و ورثه کافر باشد، ارث به کافر تعلق نمی‌گیرد.
- اگر مردی برای نفی فرزند با همسر خود ملاعنه کند، این لعان مانع ارث‌بری زوجین از یکدیگر خواهد شد.
- زنازاده از پدر و مادر خود ارث نمی‌برد و بالعکس.
حکم طلب ارث در زمان زنده بودن والدین
تا زمانیکه والدین زنده هستند، فرزندان حقی بر اموال آن‌ها از نظر ارث ندارند. اما اگر یکی از والدین فوت کند، فرزندان می‌توانند ارث خود از اموال متوفی را درخواست و دریافت کنند.
میزان اعتبار وصیت چقدر است؟
هر فردی باید وضعیت اموال و دارایی خود را برای پس از مرگ مشخص کند. این موضوع شامل دارایی، دیون، بدهی و کلیه تکالیف مالی و دینی افراد است و نحوه انتقال و رسیدگی به آن‌ها توسط بازماندگان را مشخص می‌کند.
شخصی که وصیت می‌کند باید در زمان تنظیم متن وصیت‌نامه اهلیت داشته باشد. بنابراین اگر بعد از آن دچار جنون شود، خللی در اعتبار وصیت‌نامه ایجاد نخواهد شد. البته لازم به ذکر است که اگر فردی قصد خودکشی داشته باشد، وصیت‌نامه او معتبر نیست زیرا او از نظر قانون پیش از مرگ اهلیت نداشته و به نوعی دچار جنون بوده است.
بیشتر بخوانید: لزوم داشتن وکیل مهریه برای گرفتن مهریه
آیا مادر می تواند فرزند را از ارث محروم کند؟
در پاسخ به این سوال که آیا زن می‌تواند وصیت کند؟ باید بگوییم که زنان نیز مانند مردان می‌توانند در مورد اموال خود به هر نحوی که مایل هستند تصمیم بگیرند و وصیت کنند. بر همین اساس مادر نیز می‌تواند در خصوص یک سوم اموال خود وصیت نماید. اگر فردی وارث نداشته باشد، می‌تواند شخص دلخواه خود را به عنوان ورثه معرفی نماید و تا یک سوم اموال خود را به او ببخشد.
روش‌های جلوگیری محرومیت از ارث
در قانون ایران امکان محرومیت از ارث وجود ندارد و اگر مورث می‌خواهد اموالش را به نحو دلخواهش تقسیم کند، باید این کار را در زمان حیات انجام دهد. بنابراین در این صورت باید در قالب عقود مختلف برای زمان حیات یا پس از مرگ خود و نحوه انتقال اموال به ورثه تصمیم بگیرد.
برای مثال مورث ممکن است با صلح عمری یک ملک را به فرد مشخصی منتقل کند. به موجب صلح عمری بعد از فوت شخص این ملک به فرد مذکور منتقل خواهد شد اما تا زمانیکه مورث زنده باشد، مال در ملکیت شخص او باقی می‌ماند.
بیشتر بخوانید: سهم الارث دختر و پسر در سال ۱۴۰۰
آیا پدر می تواند همه اموال خود را برای یکی از فرزندانش به ارث بگذارد؟
بر طبق قانون پدر نمی‌تواند ورثه را از ارث محروم کند و همه اموال را به یک نفر منتقل کند. وصیت پدر در خصوص اموال تنها برای یک سوم از آن نافذ است و در مورد بیشتر از آن باید بر طبق قانون عمل شود؛ مگر در صورتیکه ورثه رضایت دهند. بنابراین ارث جز قواعد آمره است و اراده متوفی صرفا تا مقدار محدودی تاثیرگذار است و تحقق سهم‌الارث بر اساس قانون صورت می‌گیرد.
ارث بردن شخص مرده
اگر یکی از ورثه زودتر از مورث فوت کرده باشد، دیگر از متوفی ارث نمی‌برد. بنابراین اگر فرزندی زودتر از والدین خود فوت کند، ورثه این فرزند از جد پدری خود ارث نخواهند برد. این موضوع با بحث محرومیت از ارث تفاوت دارد و بر اساس این اصل است که شخص مرده از کسی ارث نمی‌برد.
اگر در خصوص نحوه تنظیم وصیت‌نامه، متن محرومیت از ارث، تقسیم ارث و انحصار وراثت سوالی دارید، می‌توانید همین حالا با وکیل ارث موسسه حقوقی صلح میزان تماس بگیرید.
