امروزه در نقاط مختلف دنیا سن ازدواج بالا رفته است و دختر و پسر هر دو معتقدند که در سنین بالاتری می بایست به ازدواج اقدام کنند. طبق تحقیقاتی که در نقاط مختلف دنیا انجام شده است سن ازدواج برای دختران به طور میانگین 25 سالگی و برای پسران 27 سالگی تخمین شده شده است. اما هر کشوری با توجه به نوع دین و مذهب، قواعد و رسوم و موارد دیگر، سنین ازدواج متفاوتی خواهد داشت.
این سن در ایران مطابق به موارد گفته شده متفاوت است و مطابق ماده ای از قانون مدنی تاکنون 3 بار تغییر کرده است. حتی برای فردی که خارج از سن قانونی و برخلاف ماده 1041 قانون مدنی عمل نماید و ازدواج با همسری خارج از سن قانونی داشته باشد به مجازات محکوم می گردد.
می توان به راحتی پیش بینی کرد که رواج ازدواج در سنینی خارج از سن قانونی دارای اثرات زیان باری بر جامعه خواهد بود و لطمات جبران ناپذیری بر نسل های بعدی خواهد گذاشت. برای داشتن مشاوره در این موضوع می توانید با بهترین وکیل خانواده در تهران مشاوره کنید.
مقررات موجود در رابطه با سن ازدواج در ایران
ازدواج زودرس جوانان بعد از رسیدن به سن بلوغ می تواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات تربیتی و اخلاقی باشد. مطابق با ماده 1041 قانون مدنی کشور ازدواج و نکاح قبل از بلوغ ممنوع است.
در قانون 1041 و در تبصره ای اعلام شده که ازدواج قبل از سن بلوغ با اجازه ولی امکان دارد. ماده 1041 قانون مدنی قبل از سال 1361 نکاح و ازدواج را برای دختران قبل از 15 سال تمام و برای پسران قبل از رسیدن به 18 سال تمام ممنوع کرده است.
البته قانون معافیت از شرایط سنی ازدواج را برخی مصالح جسمی، مالی و یا معنوی عنوان کرده است. یکی دیگر از شرایط در سن ازدواج آن است که حتی بنا به مصلحتی که از ان یاد شد به دختران کمتر از 13 سال تمام و یا به پسران کمتر از 15 سال تمام اجازه ازدواج داده نمی شود.
مطابق با ماده 1041 بعد از سال 1361 سن قانونی ازدواج برای دختران 9 سال تمام و برای پسران 15 سال تمام مشخص گردید. این قانون از سال 1361 تا 1381 به مدت 20 سال تمام بدون تغییر باقی ماند. مطابق ماده 1041 بعد از سال 1381 سن قانونی برای ازدواج دختران 13 سال تمام و سن قانونی برای ازدواج پسران 15 سال تمام مشخص گردید.
مطابق این ماده قانونی عقد و ازدواج دختر کمتر از 13 سال تمام و برای پسران کمتر از 15 سال تمام با اذن ولی و با رعایت مصلحت و تشخیص دادگاه امکان پذیر است در غیر این صورت مجازات خواهد داشت.
دولت جمهوری اسلامی ایران یکی از امضاکنندگان کنوانسیون حمایت از حقوق کودکان است و در این کنوانسیون مشخص شده است که افراد زیر 18 سال کودک و غیر بالغ تشخیص داده می شوند و این تعریف در کنوانسیون با خرین تغییر در ماده قانونی 1041 که دختران با 13 سال تمام و پسران با 15 سال تمام را بالغ دانسته و به ان ها اجازه ازدواج می دهد مغایرت دارد. به نظر می رسد مطابق به کنوانسیون حمایت از حقوق کودکان لازم است تا در ماده 1041 قانون مدنی در خصوص سن ازواج دخترها و پسرها تغییراتی داده شود.
شرایط ازدواج با افراد کمتر از سن قانونی
مطابق با ماده سوم قانون ازدواج مصوب سال 1310 هر شخصی با کسی که به سن قانونی نرسیده باشد ازدواج کند به 6 ماه تا 2 سال حبس محکوم می شود. مطابق با آخرین تغییر در ماده 1041 قانون مدنی که سن ازدواج دختران را 13 سال تمام و برای پسران 15 سال تمام در نظر گرفته است ازدواج با افراد خارج از این سن قانونی مجازات دارد و تنها با اذن ولی و یا مصلحت که دادگاه تشخیص می دهد امکان پذیر است.
مجازات ازدواج بدون اذن مراجع قضایی با افراد کمتر از سن قانونی
اگر برخلاف ماده 1041 افراد به ازدواج با افراد خارج از سن قانونی نمایند به 6 تا 2 سال حبس از نوع تأدیبی محکوم می شوند. اگر دختر به 13 سال تمام نرسیده باشد و ازدواج نماید به 2 تا 3 سال حبس تأدیبی محکوم خواهد شد. اگر به سبب ازدواج خاج از سن قانونی زوجه به مرض دائم مبتلا گردد و یا یکی از اعضا بدنی زوجه نقص پیدا کند مجازاتی برابر با 5 تا 10 سال حبس همراه با اعمال شاقه به زوج مترتب خواهد شد و اگر ازدواج زود و خارج از سن قانونی با زوجه به فوت وی منجر گردد مجازات همسر حبس دائم با اعمال شاقه خواهد بود.
